Kampie.info

Reisverslag China



Milieu (vervuiling)

Tot in het midden van de 20st eeuw was China een van de schoonste landen ter wereld. Auto's waren er nauwelijks en, met uitzondering van het tijdens de Japanse bezetting geïndustrialiseerde noordoosten, waren er nog maar weinig fabrieken. Onder Mao werd in het noordoosten de zware industrie ontwikkeld met als gevolg dat het gebied tegenwoordig de roetgordel wordt genoemd.

Als teken van de vooruitgang bouwde Mao ook fabrieken midden in steden. Rokende schoorstenen werden een onderdeel van het stadslandschap. Aangezien China de beschikking heeft over de grootste steenkolenvoorraad van de wereld, was er aan brandstof geen gebrek. De laatste jaren heeft het uitdijende autopark voor een nog verdere toename van de uitstoot van giftige stoffen gezorgd. Zeven van de tien meest vervuilde steden van de wereld liggen in China. De lijst van meest vervuilde steden wordt aangevoerd door Lanzhou, de hoofdstad van de provincie Gansu, gelegen in een lange, nauwe vallei. De inwoners worden toegedekt door een deken van stof, roet, uitlaatgassen en fabrieksdampen. Luchtvervuiling is hier de belangrijkste doodsoorzaak. In 2001 in men begonnen met het afplatten van een berg om op deze manier vervuilde lucht te laten ontsnappen.
Volgens de Wereldgezondheidorganisatie was in de periode 1991-1998 luchtverontreiniging verantwoordelijk voor de dood van 486.000 Chinese stadsbewoners per jaar.

Drieklovendam

Één van de manieren waarop de Chinese regering de luchtvervuiling tracht terug te dringen is door het bouwen van stuwdammen voor de opwekking van milieuvriendelijk stroom. Het meest bekende voorbeeld is de Drieklovendam. 

In de jaren 80 werden oude plannen uit de kast gehaald voor de bouw van de grootste stuwdam ter wereld in de loop van de Yangtze bij de stad Yichang, kort na de plek waar de rivier zich door drie spectaculaire kloven wringt. Het project was echter zo omstreden dat men opnieuw besloot tot uitstel. Maar na de studentenopstand op het Tiananmenplein kregen de conservatieven het voor het zeggen. Hun voorman was premier Li Peng, een hydro-elektrisch ingenieur wiens favoriete project de San Xia - de Drieklovendam - was.

In november 2002 werd, ruim negen jaar nadat in 1993 met de bouw was begonnen, de natuurlijke stroom van de rivier geblokkeerd. In 2003 draaiden de eerste turbines en het hele project moet in 2009 klaar zijn.

Kentgetallen:

  • de dam wordt 185 meter hoog en 2.309 meter lang

  • het stuwmeer wordt 663 kilometer lang en krijgt een oppervlakte van 58.000 km2

  • de 26 generatoren kunnen 18,2 miljoen kilowattuur produceren (10 à 15% van China's verbruik)

  • de bouw kost volgens officiële cijfers 24,6 miljard dollar (officieus drie keer zo veel)

  • voor de bouw van de dam moesten meer dan 1,2 miljoen mensen gedwongen verhuizen

Ecologische tijdbom?

De 350 miljoen inwoners van het Yangtze-bekken worden volgens critici bedreigd door een ecologische tijdbom. Het stuwmeer dreigt een vergaarbak te worden van vuil en smerigheid dat door de rivier wordt aangevoerd. Jaarlijks dumpt de Yangtze de onwaarschijnlijke hoeveelheid van 24 miljard ton onverwerkt industrieel en menselijk afval in zee.

De Drieklovendam dient meerdere doelen. Zo moet de opvangcapaciteit van het stuwmeer de kans op overstromingen aanzienlijk verkleinen. Zal het waterpeil stroomopwaarts zodanig stijgen dat de grote steden in het binnenland met veel grotere schepen bereikt kunne worden.  Tot slot zal de dam voorzien in de energiebehoefte van de industriegebieden in Oost-, Midden- en Zuid-China. Hierdoor wordt de afhankelijkheid van zwaar vervuilende steenkoolcentrales sterk verminderd.

Toch kan de bouw van deze dam niet rekenen op de steun van milieuactivisten. Volgens critici, die hun stem binnen China nauwelijks kunnen laten horen, is de Drieklovendam het verkeerde antwoord op reële problemen. Ze vinden het project gevaarlijk en slecht doordacht. De bouw van een aantal kleinere stuwdammen zou hun bezwaren hebben ondervangen, maar daarvoor is het nu te laat.

De Chinese regering heeft zelf toegegeven dat zich in het gebied rond het stuwmeer aardverschuivingen en andere rampen kunnen voordoen zodra in 2009 het waterniveau met 175 meter is gestegen. Ze verzekerd echter dat de stuwdam zelf het onmogelijk kan begeven. Of hij bestand is tegen aardbevingen moet nog blijken. Ook hebben critici hun twijfels bij de deugdelijkheid van de gebruikte materialen. In 2002 werden scheurtjes ontdekt en er zou zich al betonrot hebben voorgedaan.

Gevreesd wordt ook voor een verzilting van de monding van de Yangtze bij Shanghai en voor zo'n grote afname van zoetwateraanvoer in de Gele Zee, dat het klimaat in heel Oost-Azië zal veranderen.

Door het stuwmeer zullen kostbare schatten uit het verleden verloren gaan. Honderd archeologische teams hebben getracht te redden wat er te redden viel, maar zelfs de officiële pers gaf toe dat zij een verloren strijd voerden.

Naast de gevolgen van de luchtvervuiling voltrekt zich in China nog een veel grotere vergiftigingsramp. Een ramp waar bijna niemand over praat: de rookepidemie. China telt 350 miljoen rokers, ruim een derde van alle rokers ter wereld. Nu al gaat één op de acht Chinese mannen dood aan de gevolgen van roken. In 2050 zal dit aantal gestegen zijn naar één op de drie. De staat heeft geen zin om hier maatregelen gezien de enorme inkomsten uit tabaksaccijns.