Kampie.info

Reisverslag Japan



Kyoto

Zonder een bezoek aan Kyoto - van 794 tot 1868 de hoofdstad van het land en zetel van het keizerlijke hof - is een rondreis door Japan eigenlijk niet compleet. Nog meer dan het nabij gelegen Osaka of het veel grotere Tokio is een bezoek aan Kyoto essentieel als je Japan en de Japanners echt wilt leren begrijpen.

Kyoto is de culturele hoofdstad van zowel het huidige Japan als ook van het oude Japan. In vroegere tijden was de religie de inspiratie schitterende tempelcomplexen, contemplatieve tuinen en andere kunstvormen zoals schilder- en beeldhouwkunst. Veel van deze oude glorie is ook tegenwoordig nog te zien. Daar waar veel andere Japanse steden zwaar geleden hebben door de bombardementen van de Amerikanen in de Tweede Wereldoorloog is het oude Kyoto grotendeels behouden gebleven. Uit bewondering voor deze mooie en historische stad besloten de Amerikaanse legerleiding bewust om Kyoto niet te bombarderen.

Ik dwaal door de zijstraten en buitenwijken van deze oude keizerlijke hoofdstad en leer de huidige Japanners te begrijpen door het oude Japan te ontdekken.


Links naar aanvullende informatie:

Foto's

Feiten en cijfers

Geschiedenis

De vlag van Japan

De Japanse tuin

Het shintoïsme

Ryokan

Onsen

Sportcultuur

Geisha's

Zaterdag 23 april 2016 - Wandelen over het filosofenpad

Filosofenpad
Het filosofenpad (Tetsugaku-nomichi)

Maakte ik in Tokio vooral veel gebruik van de metro als ik ergens naar toe wilde, in Kyoto is de bus van het handigste vervoersmiddel om ergens naar toe te gaan. En dus loop ik vanmorgen van het hotel naar een vlakbij het hotel gelegen bushalte. Een groepsgenoot blijkt het zelfde idee gehad te hebben en samen nemen we - nadat we even naar de juiste bushalte gezocht hebben - de bus naar Ginkakuji-mae, een bushalte aan het Filosofenpad en in de buurt van de Ginkaku-ji tempel die ook wel bekend staat als het Zilveren Paviljoen. Vanaf de bushalte loopt zij direct naar de ingang van de tempel terwijl ik eerst wil ontbijten. Langs het Filosofenpad zie ik een leuk restaurantje met een klein terrasje. Alleen geeft een bordje op de deur aan dat het restaurant nog gesloten is. Maar als de eigenaarres - die binnen al druk aan het werk is - mij ziet draait ze het bordje snel om en ga ik op een laag krukje aan een van de lage tafeltjes op het terras zitten. Ik krijg een Engelstalige menukaart en bestel voor 900 yen een traditioneel Japans ontbijt. Voorzichtig wijst de vrouw mij erop dat er bij dit ontbijt een rauw ei zit en vraagt of ik dat geen probleem vind. Als ik aangeef dat ik dat geen probleem vind omdat het voor Japanners ook geen probleem is begint zij te lachen en loopt ze naar binnen om mijn ontbijt klaar te maken. Naast een rauw ei bestaat het ontbijt uit een schaaltje met rijst, twee schaaltjes met groente, sojasaus en een kommetje soep. Ik breek het ei en hussel het met een klein beetje sojasaus door de rijst. Een combinatie die verrassend goed smaakt.

Zilveren paviljoen
Het Zilveren Paviljoen (Ginkaku-ji)

Terwijl ik zit te ontbijten lopen hele schoolkassen voorbij in de richting van het Zilveren Paviljoen. Het kon dus wel eens druk zijn bij de tempel. Maar als ik even later bij het Zilveren Paviljoen aankom is er geen schoolklas te bekennen. Of ja toch, eentje. Maar die loopt de tuin al weer uit. Hebben alle klassen zo'n flitsbezoekje aan de tempel gebracht of zijn ze ergens anders naar toegegaan? Na de tempel en de tuin bekeken te hebben loop ik verder over het Filosofenpad naar de Eikan-do tempel. Mijn rondje langs een aantal mooie tempels vervolg ik door twee tempels te bezoeken die een eindje zuidelijk van het Filosofenpad liggen, de Shoren-in tempel en de Chion-in tempel. In deze laatste tempel is net een gebedsdienst aan de gang. In een grote zaal vol Japanners en een enkele toerist probeer ik een tijdje te volgen wat er gebeurd. Maar dat valt nog niet mee.

Ik loop verder naar het Maruyuma park waar ik bij een kraampje een kleine warme snack koop die ik zittend op een bankje opeet. Een kleine maar wel lekkere lunch. Terwijl ik op het bankje zit valt mij op hoeveel Japanners hier aan het recreëren zijn. Kennelijk geldt ook in Japan 'lekker weg in eigen land'. Na de lunch vervolg ik mijn wandeling door het oostelijk van de Kamo rivier gelegen deel van de stad.

Ik loop naar en door de wijk Gion in de hoop daar één of meer geisha's te zien. Maar helaas kom ik geen geisha's tegen. Maar als ik de verhalen moet geloven hoe geisha's die zich wel op straat wagen bijna besprongen worden door fotograferende toeristen snap ik wel dat zij zich liever zo min mogelijk buiten laten zien. We zie ik veel traditioneel geklede Japanse vrouwen en een enkele man in traditionele Japanse kleding. Ook mooi om te zien. Terwijl ik in Gion door een drukken winkelstraat loop rijden er een aantal auto's door de straat en beginnen verkeersagenten op kruispunten het verkeer te regelen. Eerst denk ik nog dat er wel VIP's in de auto's zullen zitten, maar even later kom ik er achter dat de agenten elke keer als er een auto door de straat rijdt het verkeer regelen op kruispunten door voetgangers naar de zijkant van de straat te dirigeren. In Nederland ondenkbaar. Wij zouden de straat afgesloten hebben voor al het autoverkeer.

Rond half drie drink ik een kop koffie bij Tully's. Genietend van de koffie rust ik even uit en denk ik na over waar ik nu naar toe zal gaan. Aan het tafeltje naast mij zitten twee in traditionele kleding gestoken jonge vrouwen. Druk kletsend zijn ze in de weer met hun smartphones. Oude en nieuwe tijd komen hier samen. Ik besluit terug te lopen naar het hotel waar ik mij opfris en even op bed ga liggen. Hierna loop ik de stad weer in om te gaan eten. Dit keer bij een sushi-restaurant waar je sushi vanaf een lopende band pakt. De lege schoteltjes stapel ik op elkaar en als ik weg wil komt een medewerkster van het restaurant tellen hoeveel schoteltjes er staan en krijg ik van haar een bonnetje waarmee ik bij de kassa kan afrekenen. Een mooi einde van een mooie dag.

Zondag 24 april 2016 - Van tempel tot foodmarket

Bushalte
Bushalte in Kyoto

Gisteren heb ik een aantal tempels aan de oostkant van de stad bezocht waaronder het Zilveren Paviljoen. Een van de dingen die ik de komende dagen in elk geval nog wil doen is een aantal tempels in het noordwesten van de stad bezoeken waaronder het Gouden Paviljoen. Voor vandaag is mooi weer voorspelt, het lijkt me daarom een ideale dag om naar het Gouden Paviljoen te gaan. Nadat ik om de hotelkamer een gisteren bij 7-Eleven gekocht ontbijt heb genuttigd loop ik rond half acht het hotel uit naar de bushalte Het is dan nog erg rustig op straat. In een grote koffiebar vlakbij het hotel zit één eenzame klant voor zich uit te staren gadegeslagen door een serveerster die verveelt achter de bar staat. In de bus zitten maar weinig andere passagiers. Maar een van de andere passagiers is een groepsgenoot. Dezelfde groepsgenoot waarmee ik gisteren in de bus zat naar het Zilveren Paviljoen. Opnieuw hebben we beide dus hetzelfde idee en zijn we beide al vroeg op pad. Onderweg stopt de bus een paar keer om mensen in of uit te laten stappen. Maar ik kijk toch even verbaast op als het de chauffeur zelf is die uitstapt. Wat is hier aan de hand. Het wordt al snel duidelijk. Bij de bushalte staat een oude man in een rolstoel. De busschauffeur helpt de man met instappen en zet ook de rolstoel in de bus. Wat een service.

Om tien voor negen stopt de bus vlakbij de ingang van de Kinkaku-ji tempel. Tien minuten voordat de tempel open gaat. Er staat al een rij mensen te wachten bij de ingang. Ik sluit aan in de rij en even later gaat de tempel open. Direct na de entree is aan de linkerkant een plek waarvandaan je een heel mooi uitzicht hebt op het Gouden Paviljoen. en hier zie ik voor het eerst in Japan iets wat lijkt op wandorde. Japanners verdringen zich voor een hek om een mooi plekje te bemachtigen voor het maken van een foto met het Gouden Paviljoen op de achtergrond. Het is maar goed dat hier - net als op veel andere plaatsen waar veel toeristen komen - de selfiestick verboden is. Ik maak zelf ook wat foto's, waarbij mijn lengte in dit geval een voordeel is omdat ik over de veel kleinere Japanners heen kan fotograferen. Een Oostenrijkse toerist loopt een beetje te mopperen over de parkregels. Want naast het gebruik van een selfiestick is het hier ook niet toegestaan om een statief te gebruiken. En laat hij nu een groot en zwaar statief meegenomen te hebben.

De wandeling over het terrein bestaat uit de volgende delen; 1) naar het uitzichtpunt, 2) langs het paviljoen lopen, 3) door de tuin wandelen, 4) door het souvenirstraatje waar je onder andere sake met goud kunt kopen. Al met al; mooi, klein en erg druk. Maar zeker de moeite waard.

Ryoanji tempel
Rotstuin bij de Ryoanji tempel

Vanaf de Kinkaku-ji tempel loop ik naar de Ryoanji tempel. Een tempel die vooral bekend staat om z'n rotstuin waarin vijftien stenen en eilandjes in een zee van witte kiezelstenen liggen. Vanaf elk punt rond de tuin zijn altijd slechts veertien stenen gelijktijdig te zien. Bij het bereiken van verlichting zouden alle stenen tegelijk waargenomen kunnen worden. Maar dat is mij in de korte tijd dat ik er was niet gelukt.

Onderweg naar de Ryoanji tempel zie ik een westerse toerist, die duidelijk groter en zwaarder is dan de gemiddelde Japanner, naast zijn fiets staan. Met een hand houdt hij het stuur van de fiets vast terwijl hij één van de trappers in de andere hand houdt. Dat is lastig fietsen. Hij schuift de trapper weer om de trapas en geeft er met zijn voet een paar flinke trappen tegenaan. Even later fiets hij mij voorbij. Maar vlakbij de Ryoanji tempel loop ik hem weer voorbij terwijl het weer één van de trappers in de hand houdt.

Bij de Ryoanji tempel is het vrij druk maar ook dit vind ik persoonlijk een tempel die je moet zien als je in Kyoto bent. Maar als ik het terrein weer verlaat treed bij mij een ernstige vorm van 'tempelmoeheid' de kop op en hoewel er nog veel meer tempels zijn die je kunt bekijken (waaronder zonder twijfel ook mooie tempels) vind ik het tijd voor iets anders. Bijvoorbeeld een mooi oud kasteel zoals kasteel Nijo. Maar hoe kom ik daar?

Myõshin-ji tempel
Myõshin-ji tempel

Ik pak de kaart erbij en zie dat ik er een heel eind vanaf ben, maar toch waag ik een poging om lopend die kant op te gaan in de hoop onderweg nog wat van de stad te zien. Ik begin te lopen en loop onder andere door een woonwijk, waarbij het mij opvalt hoe dicht de huizen op elkaar staan. Bij de Myõshin-ji tempel probeer ik aan een suppoost de weg te vragen, maar de man begrijpt niet wat ik bedoel. Maar dan komt er een fietser langs die stopt. Het is een westerse man die goed Engels en Japans blijkt te spreken. Hij begrijpt mijn vraag en overlegt met de suppoost. Na een kort overleg met de suppoost adviseert de man mij naar het vlakbij gelegen Manazono station te lopen en daar de trein naar station Nijo te nemen. Een advies dat ik opvolg.

Vanaf station Nijo is het nog maar een klein stukje lopen naar het kasteel. Hier loop ik de tuin in in de hoop daar zittend op een bankje de sandwiches die ik op het station heb gekocht te kunnen opeten. Maar helaas, er staan geen bankjes. Gezeten op een eigenlijk niet voor publiek toegankelijke omloop van een van de grote gebouwen op het terrein zit ik even later te lunchen. Sandwiches en jus d'orange. Hier was ik wel aan toe na mijn vroeg en bescheiden ontbijt. Na de lunch loop ik door de tuin bij het kasteel en bekijk ik een paar gebouwen van binnen. Hierna vind ik het tijd voor iets heel anders, een bezoekje aan de Nishiki Food Market.

Op de markt kijk ik mijn ogen uit. Niet alleen wat betreft de grote diversiteit aan etenswaren en snacks, zoals inktvisjes op een stokje dat hier verkocht wordt, maar ook ben ik verrast door de uitgestrektheid van de markt, het grote aantal mensen dat hier rondloopt en tot slot verbaas ik mij over de aanwezigheid van een kleine tempel in het midden van de markt. Vanuit de hoofdstraat kun je allerlei dwarsstraatjes in. Je verlaat dan de voedselmarkt en komt terecht in lange overdekte winkelstraten. Maar daar doe je mij in Nederland al geen plezier mee, laat staan dat ik tijdens een rondreis door Japan graag lang in een winkelcentrum vertoef. Ik hou het dus bij de straat waar de voedselmarkt wordt gehouden.

Tegen half vijf verlaat ik de markt en ga ik terug naar het hotel. 's Avonds ga ik naar hetzelfde restaurant als de eerste avond. Dus bestellen bij de automaat. Maar als ik een gerecht aanklik krijg ik een foutmelding. In het Japans, dus geen idee wat er staat. Zou het gerecht tijdelijk niet beschikbaar zijn? Even een ander gerecht proberen. Zelfde foutmelding. Wat is hier aan de hand. Een ober die mij ziet worstelen maakt duidelijk wat ik verkeerd doe. Ik heb nog geen geld in de automaat gestopt. Maar je kunt pas bestellen als je geld in de automaat hebt gestopt. Was ik even vergeten.

Maandag 25 april 2016 - Naar Fushimi Inari-taisha en Nara

Torri bij de Fushimi Inari-taisha
Torii bij de Fushimi Inari-taisha

Het is pas half zeven als ik vanmorgen het hotel uit loop. Zelfs voor mijn doen is dat vroeg. Ik loop naar het metrostation vlakbij het hotel en neem de metro naar station Kyoto. Een kort ritje. Ik koop een paar broodjes en een flesje drinken waarna ik de stoptrein in de richting van Nara neem, de oude stad die ik later vandaag nog wil bezoeken. Maar eerst stap ik na een kort ritje uit op station Inari. Want in Inari bevindt zich de reden waarom ik vanmorgen zo vroeg op pad ben gegaan, Fushimi Inari-taisha. Fushimi Inari-taisha geniet grote bekendheid vanwege de aanwezigheid van duizenden vermiljoen rode torii (het meervoud van torii is ook torii). En die hoop ik vanmorgen op de foto te zetten voordat het hier druk wordt en als het licht nog mooi is. Als ik samen met maar een paar andere toeristen het station uit loop zie ik direct een hele grote torii. Maar voordat ik verder loop ga ik eerst op een muurtje zitten en eet ik een broodje. Dan loop ik verder naar een nog bijna verlaten Fushimi Inari-taisha. Er zijn nog maar een paar andere bezoekers. Zo te zien ook hobby fotografen en we geven elkaar de gelegenheid om foto's te maken waar geen mensen op staan. Het licht is mooi, de torri zijn indrukwekkend, de vogels zingen en ik geniet.

Onderweg naar de top van de berg (= het heiligdom) kom ik op een uitzichtspunt. Hier ga ik op een bankje zitten en eet ik de rest van de broodjes. Als ik later deze ochtend weer op dit punt terug kom is het inmiddels erg druk geworden en ben ik blij dat ik vanmorgen vroeg op pad ben gegaan.

Nadat ik de top van de berg heb bereikt loop ik weer naar beneden. Onderweg kom ik een groepsgenoot tegen. Maarten heeft vandaag een optionele excursie naar deze mooie plaats georganiseerd, maar is 'pas' om acht uur uit het hotel vertrokken. Op dat moment was ik hier al een half uur aan het fotograferen. De groep heeft afgesproken dat ze om elf uur zullen verzamelen bij het beeld van een vos vlakbij het hotel om dan door te reizen naar Nara. Omdat ik ook naar Nara wil sluit ik mij op dat moment weer bij de groep aan. Ideaal, zo'n groepsreis met heel veel individuele vrijheid.

Processie in Nara
Processie in de straten van Nara

Nara blijkt een stad die mij niet echt kan boeien. Maar op het moment dat ik onderweg ben naar het station om de trein naar Kyoto te pakken zie ik dat agenten het verkeer op een kruispunt stilleggen omdat er vanaf de kant van het station een processie aan komt. Het lijkt er op dat een groep in hele mooie kleding gestoken kleine kinderen onderweg is naar een soort in wijdingsritueel. Wat het ook precies was, het was mooi om te zien en maakt voor mij in één klap het bezoek aan Nara de moeite waard. Als de processie voorbij is loop ik verdere naar het station om daar te trein naar Kyoto te nemen.

Aangekomen in Kyoto neem ik uitgebreid de tijd om het moderne stationsgebouw te fotograferen. Hierna neem ik de metro naar het hotel. In het metrostation vlakbij het hotel loop in de Starbucks in voor een lekkere cappuccino. Als ik mijn bestelling doorgeef vraag ik mij af hoe ze in deze Japanse vestiging mijn naam zullen spellen. Maar daar kom ik niet achter, omdat in deze vestiging van Starbucks geen namen op bekers geschreven wordt.

Dinsdag 26 april 2016 - Van kasteel tot bamboebos

Net als gisteren begint ook deze dag voor mij met een ritje met de metro naar het station. Gisteren heb ik al geprobeerd het station mooi op de foto te zetten, maar toen had ik op bepaalde plekken last van keihard tegenlicht. Daarom doe ik vanmorgen een nieuwe poging. Als ik klaar ben met fotograferen ontbijt ik op het station. Na het ontbijt neem ik de trein naar Hikone om daar het gelijknamige kasteel te bezoeken. Een ritje van ongeveer één uur. Niet met een hogesnelheidstrein, maar met een ouderwets boemeltje. Ideaal om wat van het landschap te zien. Vanuit de trein zie ik eerst een hoofdzakelijk stedelijk landschap voorbij komen. Dicht op elkaar staande huizen met in de verte bergtoppen die boven alles uitsteken. Later verandert het landschap in een meer agrarisch landschap met grootschaligere landbouw dan ik tot nu toe in Japan heb gezien.

Als de trein stopt op een station met 'Hikone' in de naam stap ik uit. Maar ik zie geen kasteel en heb ook geen idee welke kant ik op moet. Ook op een plattegrond staat het kasteel niet aangegeven. Ik beging nattigheid te voelen. Als ik een man vraag waar het kasteel is zegt hij 'next station'. Ik ben een station te vroeg uitgestapt. Geen probleem. Gewoon een half uurtje wachten op de volgende trein naar Hikone. En dan ontdek ik dat ook in Japan treinen vertraging kunnen hebben. In dit geval bijna tien minuten. Met enige vertraging stap ik uiteindelijk op het juiste station uit. Voordat ik naar het kasteel toe ga loop ik naar het naast het station gelegen toeristische informatiebureau, waar ik een folder over kasteel Hikone en een plattegrond van het dorp ophaal.

kasteel Hikone
Kasteel Hikone

Vanaf het station is het nog ongeveer een kwartietje lopen naar het op een heuvel gelegen witte kasteel. Bij de ingang koop ik een kaartje voor kasteel, tuin en museum. Ik begin met het museum. Een mooi, niet al te groot museum. Ideaal voor mensen zoals ik. Na het museum loop ik door de tuin waar op dat moment een klas schoolkinderen (kasteel Hikone lijkt een populaire bestemming voor schoolreisjes) aan het picknicken is. Als de kinderen hun spulletjes bij elkaar gezocht hebben en de tuin verlaten hebben speuren de leraren minutieus de grond af op zoek naar door de kinderen achtergelaten afval. Opnieuw valt het mij op dat je in dit land in tuinen en parken geen afvalbakken ziet staan. Maar toch ligt er geen afval. Kennelijk wordt Japanners van jongs af aan geleerd om afval mee te nemen. Nadat ik ook het kasteel heb bekeken loop ik terug naar het station. Het is dan inmiddels bijna één uur, dus tijd om te gaan lunchen. Bij een restaurant aan de rand van het dorp bestel ik een noodle soep. Terwijl ik op de soep wacht kijk ik om mij heen. Ik ben de enige westerling in de zaak. Alle overige gasten zijn Japanse scholieren. De noodles zijn dik, lang en zwaar. Het kost mij moeite om die een beetje netjes met stokjes te eten. Maar als ik opnieuw om mij heen kijk zie ik hoe een aantal jongens aan een tafeltje naast mij de noodles slurpend naar binnen werken. Hopend dat het geen puberaal gedrag is volg ik hun voorbeeld.

Na de lunch loop ik terug naar het station waar ik de trein naar Kyoto neem. Terug op het station van Kyoto stap ik direct over op een andere trein. Dit keer voor een kort ritje naar de wijk Arashiyama in het noordwesten van de stad. Hier probeer ik de sfeer en de lichtval in een klein bamboebos op de foto vast te leggen. Iets wat niet meevalt. Terwijl ik aan het fotograferen ben zie ik een oudere man die met een smartphone twee jonge in traditionele Japanse kleding gestoken vrouwen fotografeert. Het ziet er uit als een vader die zijn dochters op de foto zet. Als een professionele fotograaf geeft hij hen aanwijzingen. Waar ze moeten gaan staan, hoe ze moeten kijken of hoe ze moeten lopen. Maar even later zie ik hoe dezelfde man met een andere camera andere vrouwen op de foto zoet. De enige overeenkomst is dat ook deze vrouwen traditionele kleding aan hebben. Kennelijk iemand die jonge vrouwen aanbiedt om hen - met hun eigen camera of smartphone - op de foto te zetten. Ook een manier om de dag door te komen.

Als ik klaar ben met fotograferen in het bamboebos ga ik terug naar het hotel. Even opfrissen en mijn dagelijkse berichtje op Facebook zetten en dan eten. Na het eten pak ik mijn tas in, want vandaag was al weer de laatste dag in Kyoto. Morgen reizen we met een beperkte hoeveelheid bagage naar Mount Koya en zal onze bagage verstuurd worden naar Hiroshima, waar we over twee dagen aan zullen komen.