Reisverslag Cuba
Feiten en cijfers
De naam Cuba wordt vaak zowel gebruikt als naam van het land. Dit is feitelijk onjuist. De officiële naam van het land is República de Cuba (Republiek Cuba). Het land bestaat uit ruim 4.000 eiland waarvan het eiland Cuba de grootste is.
Geschiedenis
Cuba werd in 1942 door Christoffel Columbus ontdekt. Op dat moment werd het bewoond door Arawak, Ciboney en Taino indianen. De Spanjaarden haalden grote aantallen Afrikanen naar Cuba, die als slaven moesten werken op de koffie- en suikerplantages. Pas in 1886 werd de slavernij onder druk van de Spaanse overheid afgeschaft.
In 1898 werd het land onafhankelijk. Tot 1934 stond het land echter onder Amerikaanse voogdij en tot 1958, het jaar warin het leger van Fidel Castro Havana innam, werd het geregeerd door diverse corrupte en regimes.
De revolutie
Op 26 juli 1953 probeerden een groep van zo'n honderd jonge Cubanen - intellectuelen, studenten en arbeiders - de Moncadakazerne in Santiago de Cuba te bestormen. Deze poging, bedoeld om het regime omver te werpen, mislukte, maar de bestorming van de Moncadakazerne was het begin van een jaren durende opstand.
Een van de leiders van de opstandelingen is een jonge advocaat uit Havana, Fidel Castro. Castro overleeft de bestorming van de Moncadakazerne maar wordt wel gearresteerd en moet zich voor de rechtbank verantwoorden voor zijn daden. Voor de rechtbank betoogt hij dat de geschiedenis hem vrij zal spreken. De rechtbank spreekt hem echter niet vrij en verbant Castro en zijn aanhangers naar het toenmalige gevangeniseiland Isla de Pinos. Twee jaar later - in 1955 - krijgt de groep amnestie.
De rebeleen vertrekken daarna naar Mexico en richten daar de beweging van de 26ste juli (Movimiento 26 de Julio, afgekort M-26-7) op. De Argentijnse arts 'Che' Guevara sluit zich ben deze groep aan. Op 2 december 1956 vaart de groep met het jacht Granma naar Cuba. Ze gaan aan land in de provincie Oriente. Hier worden ze beschoten door de luchtmacht van Batista die een ware slachting aanricht onder de rebellen. Van de tachtig rebellen overleven er slechts twaalf. Onder de overlevenden zijn Fidel Castro, zijn broer Raúl en Che Guevara. De overlevenden verbergen zich in het woest landschap van de Sierra Maestra waar ze met steun van lokale boeren een guerrilla opzetten. In de jaren die volgen sluiten steeds meer mensen zich bij deze guerrillabeweging aan.
In maart 1957 vallen gewapende studenten het regeringspaleis van Batista in Havana aan. Op het zelfde moment breekt er in Cienfuegos onder leden van de marine een muiterij uit. De onvrede over en de weerstand tegen het bewind van Batista wordt steeds duidelijker. Toch lukt het Batista tot de lente van 1958 om de macht in handen te houden. In de lente van 1958 begint Batista een groot militair offensief tegen de rebellen in de Sierra Maestra. Hij laat dorpen bombarderen en looft een beloning van 100.000 peso uit voor het hoofd van Fidel Castro. Het 70 dagen durende offensief mislukt echter. Duizenden soldaten worden gevangen genomen door de guerrillastrijders en grote delen van het leger van Batista loopt over naar de rebellen.
In het nauw gedreven belooft Batista dat er op 3 november 1958 presidentsverkiezingen gehouden worden. De verkeizingen worden echter door een meerderheid van de bevolking geboycot. Op dat moment zijn de opstandelingen bezig met - naar wat later zal blijken succesvolle - tegenaanval. In december 1958 zijn de steden Santa Clara en Santi Spiritus in handen van de opstandelingen.
Op oudejaarsavond vlucht Batista met zijn familie en de staatskas naar de Dominicaanse Republiek. In het machtvacuüm dat hierna ontstaat proberen de militairen de macht te grijpen, maar dit weet de bevolking met een algemene staking te voorkomen. Op 2 januari 1959 trekt het rebellenleger Santiago de Cuba binnen. Een triomftocht door het hele land volgt. En tocht die op 8 januari eindigt in Havana.
Communistische staat
In 1976 wordt het monopolie van de communistische partij geformaliseerd en krijgen Fidel Castro en zijn broer Raúl onbeperkte macht. Anno 2014 is Cuba het enige communistische land op het continent met een politiek systeem dat, ondanks binnenlandse en buitenlandse druk, al veertig jaar bijna onveranderd is.
Het feit dat Cuba een van laatst overgebleven communistische staten is, heeft het land geïsoleerd van de rest van de wereld. Een isolement dat nog eens versterkt werd na na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991. Dit isolement in combinatie met slechte suikerrietoogsten, onvoldoende middelen om brandstof in te kopen en stijgende schulden hebben het land in een moeilijke positie gebracht. De laatste jaren heeft Raúl Castro op beperkte schaal hervormingen doorgevoerd. De grote vraag is echter hoe het land zicht de komende jaren zal ontwikkelen.
Geografie
Het land Cuba bestaat uit ruim 4.0000 eilanden met een gezamenlijke oppervlakte van 110.992 km². Het grootste hiervan is het hoofdeiland Cuba, met een lengte van 1250 kilometer en een breedte van 191 km. Het eiland Cuba is verreweg het grootste eiland in de Caribische zee. Het eiland is even groot als alle andere Caribische eilanden tezamen en is ongeveer twee en een half keer zo groot als Nederland. Het eiland Cuba wordt omringd door talrijke kleinere eilanden waarvan het Isla de la Juventud het grootste is. Het eiland Cuba is overwegend vlak. Alleen in het zuiden bevindt zich een gebergte, de Sierra Maestra, waarin de Pico Turquino met 1974 meter het hoogste punt van het land is. Twee andere heuvelachtige regio's zijn de Sierra del Escambray (of Sierra de Trinidad) in het Centrale gedeelte en de Sierra de los Órganos (of de Vallei van Viñales) in het westen.
Cuba wordt in het noorden begrensd door de Golf van Mexico en de Atlantische Oceaan, in het oosten door de Windward Passage, in het zuiden door de Caribische Zee en in het westen door de Straat Yucatan. Het land is sinds 1959 officieel een socialistische staat en wordt sinds 2008 bestuurd door Raúl Castro, secretaris-generaal van de Communistische Partij van Cuba. Het land is opgedeeld in vijftien provincies en één speciale gemeente: het eiland Isla de la Juventud.
Demografie
Taal
De officiële taal in Cuba is Spaans. Het Spaans dat in Cuba wordt gesproken valt onder het Caraïbisch-Spaans en vertoont daarmee sterke overeenkomsten met het Spaans dat wordt gesproken op Puerto Rico en de Dominicaanse Republiek. Zoals in bijna alle landen in Spaanstalig Amerika, kent ook Cuba het Spaanse persoonlijk voornaamwoord vosotros (jullie) niet, daarentegen wordt ustedes gebruikt (U meervoud). Vergeleken met het standaard Spaans, zijn er verder ook duidelijke verschillen in uitspraak en woordenschat.
Godsdienst
De meeste inwoners van Cuba zijn katholiek, hoewel de staat officieel atheïstisch is na de revolutie. Naast het katholicisme wordt de santería gepraktiseerd door met name de Afro-Cubaanse bevolking. Het protestantisme bereikte Cuba in de 18e eeuw vanuit de Verenigde Staten. Cuba kent ook kleine joodse gemeenschappen en enkele moslims en baha'i.
Overige feiten en cijfers
Cuba heeft een alfabetiseringsgraad van 99,8%, een kindersterftecijfer dat lager is dan sommige ontwikkelde landen, en een gemiddelde levensverwachting van 78,3 jaar. Daarmee heeft Cuba een hogere levensverwachting dan de Verenigde Staten.
Oppervlakte: Republiek Cuba: Het eiland Cuba: |
110.860 km2 105.007 km2 |
Valuta:
|
Peso Convertible (CUC) en Peso Cubano (CUP) |
Aantal inwoners: |
11,2 miljoen (2002) | Officiële taal: |
Spaans |
Hoofdstad: |
Havana / La Habana (2,4 miljoen inwoners) |
Staatsvorm |
Socialistische republiek |
Inkomen per inwoner per jaar: | $ 5.300 (NL: $ 50.300) |
Belangrijke gebeurtenissen |
Zie tijdtafel |
Gemiddelde levensverwachting: | 77,5 jaar (NL: 80,1 jaar) |
Belangrijke personen: |
Che Guevara Fidel Castro Jose Marti |