Kampie.info
Reisverslag Cuba
 |
Week 2
In 2014 heb ik een drieweekse rondreis door Cuba gemaakt. Deze reis begon op 8 december in Holguin en via plaatsen zoals Baracoa, Santiage de Cuba, Trinidad en de Viñales Vallei eindigde de reis op 27 december in Havana. Deze reis heb ik geboekt bij Sawadee in Amsterdam. Op deze pagina staat een verslag van de tweede week van deze reis.
Links naar aanvullende informatie: Algemeen: Bezochte plaatsen: Viñales en de vallei van Viñales
|
Zondag 14 december 2014 - Wandelen en honkballen in de Sierra Maestra
 Waterval bij het hotel in de Sierra Maestra |
Een vakantie is voor mij niet compleet zonder een paar stevige wandelingen. En volgens de reisbeschrijving van Sawadee is de Sierra Maestra daarvoor een mooie omgeving. Al heb ik mij vannacht een paar keer afgevraagd of het vandaag wel goed wandelweer zou zijn. Want hoorde ik het buiten nu regenen of hoorde ik het geluid van de waterval vlakbij het hotel? In ieder geval is het als ik vanmorgen ga ontbijten droog. Dat ziet er dus goed uit. Na het ontbijt loop ik naar de ingang van het hotel waar het groepje dat vanmorgen onder leiding van een gids wil gaan wandelen zich verzameld. De bedoeling is dat we ongeveer twee en een half uur gaan lopen. Maar welke kant op? Voor we gaan lopen wordt ons gevraagd wat we willen. Een wandeling de heuvels in waarbij er flink geklommen zal moeten worden of een wandeling langs het riviertje. Bij de eerste optie lopen we naar een mooi uitzichtpunt, maar om daar te komen moeten we over een pad dat als gevolg van de regen die hier de laatste dag is gevallen glad en glibberig zal zijn. Bij de wandeling langs het riviertje hoeft niet geklommen te worden, maar komen we niet bij het uitzichtspunt. Daar staat tegenover dat bij deze wandeling de kans op het zien van vogels groter is en dat we dan bij mensen thuis koffie kunnen gaan drinken. Omdat er het laatste dagen veel geregend heeft, kiezen we voor de wandeling langs het riviertje.
|
Het wordt een mooie, niet al te zware wandeling met een goed Engels sprekende gids die boeiend weet te vertellen over de dieren, planten en dingen die wij onderweg zien. Halverwege de wandeling maken we een leuker tussenstop. Koffie drinken bij een boeren gezin tussen de rond het huisje scharrelende kippen, kalkoenen en biggetjes. Na iets minder dan drie uur zijn we terug bij het hotel. Dit was niet de stevige wandeling waar ik op gehoopt had, maar later deze reis gaan we naar Trinidad en daar is het mogelijk om in een natuurgebied in de omgeving van Trinidad een stevige wandeling te maken.
 Honkballen in de Sierra Maestra |
Na in het hotel geluncht te hebben - ze verkopen er lekkere sandwiches - ga ik met een deel van de groep naar het drie kilometer verderop gelegen dorpje. We doen dat met een bijzondere reden. We gaan er honkballen met de inwoners van het dorp. Dat wil zeggen, mijn groepsgenoten gaan honkballen met de inwoners van het dorp. Ik besluit me te wijden en het fotograferen van deze bijzondere wedstrijd. Het wordt geen wedstrijd Cuba tegen Nederland. In plaats daarvan worden er twee gemengde teams gemaakt. Al snel blijkt dat de aanwezige Cubanen veel bedrevener zijn in het spel dan mijn ploeggenoten Maar ik heb niet het idee dat ik het er zelf beter van afgebracht zou hebben.
 Kinderen spelen met door mij uitgedeelde ballonnen |
Zelf leef ik mij uit met het maken van foto's en het uitdelen van een paar kleine speelgoedauto's en ballonnen aan de aanwezige jeugd. Bijzonder om te zien hoe blij de kinderen hier nog zijn met iets simpels een ballon. We zijn dan ook in een van de armere streken in het toch al niet zo welvarende Cuba. Geldgebrek speelt ook een rol bij de honkballende dorpsbewoners. Honkbalspullen zijn voor hen nauwelijk te betalen en daarom zijn ze zuinig op hun spullen. Maar hoe voorzichtig je ook met spullen omgaat, er komt een moment dat ze versleten zijn. En dus hebben ze hier nog maar één goede aluminium honkbalknuppel en nog maar één bal. Als de bal op een bepaald moment over het muurtje langs het veld wordt geslagen kan het spel ook pas verder gaan als de bal is teruggevonden. Als we later tijdens de reis een honkbalwedstrijd bezoeken besluiten we een gebruikte honkbalknuppel en bal voor deze mensen de kopen. En een kleine week nadat wij teruggegaan zijn naar Nederland mailt Nienke een foto waarop te zien is dat deze spullen het dorp bereikt hebben. Na afloop van de wedstrijd maak ik nog een paar groepsfoto's en delen een paar groepsgenoten nog wat kleurboeken en kleurpotloden uit. Ook iets waar de kinderen hier erg blij mee zijn en wat de aanwezige ouders erg lijken te waarderen.
Rond kwart voor vijf rijden we terug naar ons hotel. Als we bij het hotel zijn bedankt Abel ons voor het feit dat we de inwoners van het dorp een leuke middag heben bezorgd. Maar wat mij betreft geldt het omgekeerde net zo goed. Ook wij hebben genoten. De dag sluiten we af met een heerlijke maaltijd in het hotel.
Maandag 15 december 2014 - Iets verkeerds gegeten?
Afgelopen nacht ben ik een paar keer wakker geworden met het gevoel dat er een blok beton in mijn maag zit. Rond half vijf in de ochtend ga ik naar de badkamer en even later loop ik van boven en van onderen leeg. Zou ik iets verkeerds gegeten hebben? Dit is in elk geval geen gevalletje van reisigersdiarree. Als ik een paar uur later de ontbijtzaal in loop wordt ik alleen al van de lucht van de gebakken eieren misselijk. En dat met een reisdag voor de boeg. Honger heb ik niet, maar wel dorst. Ik drink daarom een paar slokjes vruchtensap maar moet direct daarna sprinten naar het toillet. Even later hang ik brakend boven de toilletpot. Dat lucht op. Hopelijk is het beton nu uit mijn maag. Ik eet daarna twee kleine banaantjes die door mijn maag geaccepteerd lijken te worden.
Als ik even later - als laatste - in de bus stap blijkt dat mijn groepsgenoten een plek voorin de bus direct achter de chauffeur voor mij =vrij hebben gehouden. En ook al voel ik mij op dat moment redelijk goed lijkt het mij inderdaad verstandig om vandaag een beetje voor in de bus te gaan zitten. Als we een eindje op weg zijn komt er een groepsgenote naast mij zitten. Zij zat eerst samen met haar vriend achter in de bus, maar kreeg daar last van wagenziekte en besloot daarom voorin te gaan zitten. Ze gaat naast me zitten met de woorden 'je hoeft niet te praten als je dat wilt'. De schat. Als ze daarna aan mij vraagt hoe het met mij gaat steek ik mijn duim op. En zo communiceren we de rest van de ochtend af en toe. Zij maakt met een hand een draaiende beweging waarbij haar duim omhaag, opzij en omlaag wijst. Ik reageer met een gebaar dat aangeeft hoe ik mij op dat moment voel. En naarmate de uren voorbij gaan gaat mijn duim steeds verder naar beneden. De buikpijn komt weer opzetten. Voor de zekerheid heb ik het emmertje dat normaal gesproken als afvalemmer wordt gebruikt al tussen mijn benen gezet. Maar dat blijkt achteraf niet nodig. De eerste stopplaats haal ik net. Wel moet ik ook hier weer spinten naar het toillet en hang ik even later voor de derdere keer deze dag brakend boven een toilletpot. Wat voel ik mij beroerd. En kennelijk zie ik er ook zo uit. Want als even later een groepsgenoot het herentoillet binnenkomt zie ik hen schrikken en stamelt hij 'ach arme'. Maar kennelijk is mijn maag nu wel goed leeg. In ieder geval voel ik mij iets beter. Dit terwijl een groepsgenoot die vlak achter mij in de bus zit zich juist steeds slechter gaat voelen.
 Fietstaxi's in Camagüey |
Na de koffiestop rijden we verder en al snel ik in slaap. Voor mijn gevoel maken we al vrij snel weer een stop. Dit keer om te gaan lunchen. Zelf hou ik het bij een paar droge cracker's en een blikje Tucola. Mijn maag lijkt hier geen probleem van te maken. Na de lunch vervolgen wij onze rit naar Camagüey. Ik ben niet meer misselijk, maar wel erg moe. En ook heb ik eerder dat idee bezig te zijn met een poolexpeditie dan met een rondreis door het wamre Cuba. Zo koud heb ik het. Al we bij het hotel in Camagüey aankomen zoek ik snel mijn kamer op om een uurtje te gaan slapen. Ik zet mijn wekker, slik een paracetamolletje, ga liggen en val in slaap. Een uurtje later meldt ik mij een beetje uitgerust bij de ingang van het hotel. Ondanks de fleece en de lange broek die ik het aangetrokken heb ik het nog steeds koud. Maar ik voel mij goed genoeg om met de rest van de groep mee te gaan op een tochtje per fietstaxi door de stad. We stoppen op meerdere locaties en per stop lijkt mijn lichaam beter op temperatuur te komen. Ik knap zelfs zo snel op dat ik aan het eind van de stadstoer besluit mee uit eten te gaan. Ik eet niet veel, maar het smaakt mij goed. Kennelijk heb ik het ergste achter de rug. Ik hoop dat mijn groepsgenote die ziek in het hotel achtergebleven is net zo snel weer op zal knappen.
Na het eten lopen we terug naar het hotel. Hier zoek ik direct mijn kamer op. Poets mijn tanden, ga in bed liggen en val direct in een diepe slaap.
Dinsdag 16 december 2014 - Naar Trinidad
 Camagüey |
Rond half zes wordt ik wakker van het geluid van een passerende trein. Het blijkt dat ons hotel vlakbij het station van Camagüey ligt. Een blijf nog even liggen in bed en constateer dat ik mij weer een stuk beter voel. Ook als ik een uurtje later opsta blijf ik mij redelijk goed voelen. Gelukkig maar. Ook de groepsgenote die gisteren in de loop van de dag steeds zieker werd blijkt zich vanmorgen al weer redelijk fit te voelen. Maar een andere groepsgenoot heeft afgelopen nacht meer tijd op het toillet dan in bed doorgebracht. En er blijkt nog een groepsgenoot te zijn wiens darmen van streek zijn. En dat met opnieuw een reisdag voor de boeg.
We verlaten Camagüey en gaan op weg naar Trinidad. Vanuit de bus kijk in naar het landschap en naar de strak blauwe lucht met grote witte wolken. Een lucht die mij doe denken aan de wolkenlucht aan het begin van elke aflevering van The Simpsons. Al na een half uurtje rijden moeten we een ongeplande stop maken. Een derde groepsgenoot is ziek. Hij spint de bus uit en staat even later met een lijkbleek gezicht te kotsen in de berm. Het is overduidelijk dat hij zich ellendig voelt. Ik vraag mij af of ik er gisteren ook zo beroerd uit zag. Even later rijden we weer verder. We rijden door een vlak landschap waarin de meeste grond in gebruik is als landbouwgrond. Er wordt vooral veel suikerriet verbouwd. Zonder nog meer ongeplande stops rijden we door tot de eerste geplande stop; een koffiestop bij een heel leuk tentje langs de weg.
 Sancti Spíritus |
Na de koffiestop rijden we door totdat we in Sancti Spíritus zijn. Hier stoppen we om te gaan lunchen. Maar voordat ik ga lunchen loop ik eerst wat door het centrum van deze stad. Een mooie koloniale stad die nog door weinig toeristen wordt bezocht. Hier had ik best iets langer willen blijven. Na een tijdje door de straten rondom het centrale plein gezworven te hebben ga ik lunchen in een klein eettentje aan de rand van het plein. Ik bestel een pizza met chorizo en kaas. Het is maar goed dat ze vooraf gezegd hebben dat er chorizo op de pizza zou zitten, want ik zou in de plakjes bleke wordt die op de pizza liggen geen chorizo herkend hebben. Dat neemt niet weg dat de pizza goed smaakt. En dat is toch het belangrijkste. Terwijl ik zit te eten komen twee vrouwen het restaurant binnen. Ze vragen of ze bij mij mogen komen zitten. Al snel is mij duidelijk dat het landgenoten zijn. Zij blijken met Djoser door Cuba te trekken en maken net als wij een lunchstop in Sancti Spíritus.
Na de lunch rijden we verder. In de bus kijken we naar een film over het leven van Che Guevara. Een boeiend verhaal over deze aan astma lijdende vrijheidsstrijder. Grote vraag blijft voor mij waarom hij op een bepaalde moment besloot om Cuba te verlaten en waarom hij besluit afstand te doen van de aan hem toegekende Cubaanse nationaliteit. Ook zijn dood in Bolivia is met raadselen omgeven. Heeft Fidel Castro hem in de steek gelaten en mogelijk zelfs verraden?
 Oude uitkijktoren in de Valle de los Ingenios |
Voordat we in Trinidad zijn maken we nog één tussenstop. In de Valle de los Ingenios (de vallei van de windmolens) stoppen we bij een 45 meter hoge uitkijktoren. In de tijd dat het werk op de plantages nog uitgevoerd werd door slaven werden de slaven vanuit deze toren in de gaten gehouden. Na deze stop rijden we naar het centrum van Trinidad. Hier maken we eerst een korte citytour om daarna zelfstandig de stad te verkennen. In de tijd dat we daarmee bezig zijn rijdt de bus even op en neer naar het hotel in Playa Ancón waar we de komende twee nachten zullen slapen. Ze doen dat om de groepsgenoot waarvoor we vanmorgen de ongeplande stop moesten maken en zijn vriendin (die in de loop van de dag ziek is geworden) naar het hotel te brengen. Met zoveel zieken in de groep begin ik mij af te vragen of ik ziek geworden benomdat ik iets verkeerds gegeten heb of dat er een bacterie of virus door de groep gaat.
Rond half vijf verlaten we Trinidad en rijden we naar ons hotel in Playa Ancón. Een hotel waar we op basis van all inclusive zullen verblijven. Dubbel jammer wat mij betreft. Jammer omdat Sawadee er niet voor heeft gekozen in Trinidad zelf te overnachten en jammer dat Sawadee er voor gekozen heeft een hotel te boeken op basis van all inclusive. Hiervoor boek ik niet bij een organisatie als Sawadee die - volgens hun eigen website - nog steeds avontuurlijke reizen aanbiedt. Daar vind ik een verblijf op basis van all inclusive niet bij passen. En als ik zo'n vakantie zou willen, dan ga ik wel met Kras naar de Dominicaanse Republiek.
Woensdag 17 december 2014 - Cubaanse helden komen terug
 CCTV bericht over het historische akkoord tussen de VS en Cuba |
Als ik aan het eind van de dag terug kom in het hotel valt mij direct op dat er in de hal van het hotel een grote groep mensen van de televisie staat te kijken. Ik vraag mij af wat er te zien. En hoewel de televisie op een Spaanstalige zender staat is de kern van het verhaal mij al snel duidelijk; Na 50 jaar 'koude oorlog' zullen de diplomatieke betrekkingen tussen Cuba en de Verenigde Staten hersteld worden en zal het handelsembargo versoepeld worden. Omdat ik niets versta van wat er op de Spaanstalige zender gezegd wordt, ga ik naar mijn kamer. Hier zet ik de televisie aan op CCTV, een Engelstalige nieuwszender. Ook op deze zender is het akkoord tussen de Verenigde Staten en Cuba groot nieuws. Op de televisie zijn juichende Cubanen te zien die in Havana spontaan de straat op zijn gegaan om het akkoord en het feit dat een aantal Cubanen die in de Verenigde Staten gevangen zaten zijn vrijgelaten. Volgens de Amerikaanse versie van het verhaal zaten deze mannen gevangen omdat de gespioneerd zouden hebben, maar volgens de Cubaanse versie van het verhaal is er geen sprake van spionage, maar hebben deze helden voorkomen dat de Verenigde Staten aanslagen zou gaan plegen in Cuba. Ik vraag mij af hoe 'spontaan'de mensen de straat op zijn gegaan. Want in Trinidad was niets van deze opwinding te merken. En dat terwijl ik de hele dag door de straten van deze mooie koloniale stad heb gezworven.
Want hoewel niet de bedoeling, ben ik vanmorgen al vrij vroeg met een taxi naar Trinidad gegaan. Een taxi die al klaarstond om mij naar een natuurgebied op zo'n half uur rijden van Playa Ancón te brengen waar ik een lekkere lange wandeling wilde maken. Maar nadat eerder een stevige wandeling in de Sierra Meastra werd vervangen door een veel lichtere wandeltocht, gaat ook deze wandeling uiteindelijk niet door. Dit keer omdat de een na de andere groepsgenoot die ook zou gaan wandelen heeft afgezegd. Hierdoor sta ik 's ochtends als enige klaar om te gaan wandelen. Maar omdat ik in mijn eentje zal gaan, gaat mij 40 CUC in plaats van de eerder genoemde 15 CUC kosten. Ook zal een geen gids meelopen, maar moet ik de aangegeven route alleen lopen. Dus voor meer geld, dezelfde route maar dan zonder uitleg. Dacht het niet. Dan maar een dagje Trinidad. Omdat ik het sneu vind voor de al wachtende taxichauffeur die dacht een mooi klus te hebben, laat ik mij door hem naar de stad brengen. Is hij in ieder geval niet voor niets naar het hotel toe gereden en houdt hij er nog tien CUC aan over.
 Trinidad |
Om half tien stap ik aan de rand van het historische centrum van Trinidad uit de taxi. Doordat we gisteren ook al even tijd gehad hebben om de stad te verkennen ken ik er al een klein beetje de weg. Zo heb ik gisteren samen met een groepsgenote iets gedronken op een terras op de grote trap naast een kerk. Het lijkt mij mooi om mijn dagje Trinidad te beginnen. Maar helaas, het terras is nog niet open. Dat wil zeggen, er staan al wel een paar tafeltjes, maar er komt niemand vragen wat ik wil drinken en op een ander deel van het terras zijn ze nog bezig om tafeltjes neer te zetten. Ik werk mijn dagboek bij en als ik daar mee klaar ben is het inmiddels tien uur geweest. Maar nog steeds komt niemand vragen of ik iets wil drinken. Ik sta op en loop de stad in. Op zoek naar een plaats waar al wel koffie wordt geschonken. Als ik even later in een cafetaria aan de koffie zit ben ik eerst nog de enige gast. Maar even later komt er een groep bejaarde - volgens mij Spaanse - toeristen binnen. Voor hen geen koffie, maar bier, Cuba-libre's en mojito's. Als ze de hele dag zo door gaan zal het voor hen niet laat worden. Alhoewel, ze zien er 'goed getraind' uit. De rest van de ochtend slenter ik door het mooie historische centrum. Aan het begin van de middag wil ik gaan lunchen bij een cafetaria waar je volgens de Lonely Planet goed kunt eten. Maar op de plek waar deze zaak volgens de plattegrond zou moeten zitten zit geen cafetaria. Misschien maar beter ook. Want wat is nu mooier dan zelf op zoek te gaan en zelf iets leuks te vinden. Ik loop terug naar het Plaza Majoren ga aan de rand van dat plein lunchen bij El Mojito. Een kunstmatig blonde Cubaanse - het zou een zus van Patricia Paay kunnen zijn - heet mij met een brede glimlach welkom. Ik heb voor deze zaak gekozen omdat er meer toeristen zitten te eten en er geen veel te hard spelend bandje staat. Maar als ik net zit komt de band binnen en gaan de andere toeristen weg. Maar gelukkig is de pizza die ik heb besteld erg lekker.
 Trinidad |
Na de lunch besluit ik dat het tijd is voor een massage. Vlakbij de Plaza Major heb ik een bord gezien waarop een full body massage van een uur wordt aangeboden voor slechts vijftien CUC. Als ik binnen vraag of ik gemasseerd kan worden wordt gezegd dat dat kan, maar dat het tien minuten kan duren voordat de masseur er is. Als ik aangeef dat dat voor mij geen probleem is wordt de masseur gebeld en inderdaad is het er na een minuut of tien. Ruim een uur later loop ik heerlijk ontspannen weer naar buiten. Hierna slenter ik nog een tijdje door de mooie kleurrijke straatjes door de stad. Ik eindig mijn dagje Trinidad waar ik hem ook begon, op het terras op de trap naast de kerk. Inmiddels is het terras open. Na hier iets gedronken te hebben loop ik terug naar de plek waar ik vanmorgen uit de taxi ben gestapt. Vlak voordat ik daar ben komt dezelfde taxichauffeur mij al tegemoet lopen. Ik hoop voor hem dat hij tussendoor nog wel andere klanten heeft gehad en mij mij door hem terugbrengen naar het hotel in Playa Ancón. En pas dan kom ik er achter dat ik op een historisch moment in Cuba ben. De dag waarop bekend wordt dat de diplomatieke betrekkingen tussen Cuba en de Verenigde Staten hersteld gaan worden. Ondereel van het akkoord is dat Cuba twee Amerikaanse gevangenen vrij heeft gelatenen dat de VS een aantal wegens spionage gevangen zittende Cubanen vrij heeft gelaten. Op de televisie vergelijken ze de gebeurenissen van vandaag met de val van de Berlijnse muur.
 Briefje van het kamermeisje in het hotel in Playa Ancón |
Als ik op mijn kamer kom ligt er op mijn bed een schone handdoek. Niets bijzonders zou je zeggen, maar zoals wel vaker tijdens deze reis heeft het kamermeisje er een waar kunstwerkje van gemaakt. Met de handdoek en een shirt van mij heeft ze een olifant gemaakt. Naast de olifant ligt een briefje van het kamermeisje waarin ze mij - in slecht geschreven Duits - een fijne vakantie toe wenst. De spelfouten maken het briefje wat mij betreft extra lief. Nog maar dan van het land hou ik van de mensen die er wonen.
Donderdag 18 december 2014 - naar Cienfuegos
Vanmiddag zullen we uit Playa Ancón vertrekken en op weg gaan naar Cienfuegos. Dat betekent dat we vanmorgen nog een vrij te besteden ochtend in Playa Ancón hebben. En hoewel in Trinidad een prachtige stad vind, ga ik vandaag niet meer naar de stad. In plaats daarvan wil ik vanmorgen de omgeving van het hotel verkennen. Al ben ik bang dat daar niet veel te zien zal zijn. Maar eerst belangrijker zaken. Even bellen met mijn moeder. Per sms heb ik inmiddels doorgekregen dat zij zich op 29 december moet melden in het ziekenhuis en dat zij de dag daarna geopereerd zal worden, maar ik heb haar daar nog niet over gesproken. Als ik haar aan de lijn heb klinkt ze opgewekt. Ze is blij dat ze binnenkort geopereerd zal worden en blij dat dat gedaan zal worden door de oncoloog waar ze eerder mee gesproken heeft en waar ze een goed gevoel bij heeft. Kortom, naar omstandigheden goed nieuws uit Nederland.
Als ik naar de weg loop waar het hotel aan ligt wordt ik aangesproken door een bewaker. In gebrekkig Engels - hij zou graag beter Engels willen leren spreken - vraagt hij mij of hij bij mij een paar euro munten die hij van toeristen heeft gekregen kan omwisselen voor CUC's. Doordat bij de Cadeca's geen muntgeld omgewisseld kan worden kan hij niets met de vijf euro die hij heeft. Ik begrijp zijn probleem en vind het een sympathieke man en dus wissel ik zijn euro's om voor CUC's. Vijf CUC voor vijf euro. Hierna loop ik verder naar de weg. Hier heb ik twee keuzes. Linksaf in de richting van Trinidad of rechtsaf in onbekende richting. Het stuk weg in de richting van de stad heb ik vanuit bus en taxi gezien en zag er niet uit als een interessant stukje om te voet te gaan verkennen. De keuze is dus snel gemaakt en ik sla rechtsaf en begin te lopen naar onbekend gebied. Niet dat ik daar al te hoge verwachtingen van heb, maar je weet maar nooit.
 |
Het eerste stuk loopt de weg door een vlak en niet al te boeiend landschap. Toch is er voldoende te zien zoals paarden die langs de weg lopen te grazen, voorbij vliegende kolibries en naar nectar zoekende vlinders. Na zo'n tien minuten lopen maakt de weg een bocht naar links. Na de bocht het ik aan mijn linker hand nog steeds hetzelfde vlakke landschap, maar rechts van mij is het uitzicht veranderd in een haast rimpelloze heldere blauwe zee. Na nog eens tien minuten lopen kom ik bij een mooi groot zandstrand dat mij een even verderop gelegen hotel lijkt te horen. Na een tijdje op het strand gezeten te hebben loop ik terug naar het hotel.
De kleren die ik gisteren in het plastic emmertje van de prullenbak heb gewassen zijn inmiddels droog. Gelukkig maar. Ik was vergeten om mijn was af te geven in het hotel en omdat ik geen schone shirts maar had heb ik dus gisteren even snel zelf een paar shirts gewassen zodat ik wee voldoende frisse kleren heb voor de komende dagen. De rest van de ochtend staat in het teken van het doden van de tijd. Ik lees wat, kijk naar het laatste nieuws over het akkoord tussen de VS en Cuba en pak mijn tas in. Om twaalf uur is het tijd om uit te checken. Maar het polsbandje mag nog niet af. Die mag pas af nadat we voor de laatste - en voor mij persoonlijk tevens eerste - keer in het hotel geluncht hebben. Om één uur vertrekken we uit Playa Ancón en gaan we op weg naar Cienfuegos. Een ritje van ongeveer anderhalf uur.
 Billboard voor de vijf helden van Cuba Volvaran betekent 'zullen terugkeren' |
In Cienfuegos rijden we naar het centrale plein. Hier vertelt Abel over de geschiedenis van de stad. Hierna hebben we ongeveer anderhalf uur om de stad op eigen gelegenheid te ontdekken. Fotograferend loop ik door deze mooie stad. Hierbij valt mijn oog op een groot billboard bovenop een gebouw aan de rand van het centrale plein. Op dit bord staan de gezichten van de 'vijf helden van Cuba' afgebeeld. Eronder staat de tekst 'Volvaran', of te wel 'Zullen terugkeren'. Dat is dus nu als gevolg van het akkoord tussen Cuba en de Verenigde Staten ook voor de laatste drie die nog gevangen zaten een feit (de andere twee zijn al eerder vrijgelaten). Als slenterend door de stad kom ik langs een grote kapperszaak. Ik laat mijn hand langs mijn kin gaan en realiseer me dat het wel weer eens tijd is om me te scheren. Ik ga naar binnen en loop naar de mannensectie linksachter in de zaak. Nadat ik in de stoel ben gaan zitten werkt de kapper eerst mijn stoppelbaardje bij met een antieke tondeuse. Daarna klapt hij de stoel achterover en begint mijn gezicht in te zepen met scheerzeep uit een tube. Als hij daarmee klaar is pakt hij een groot kappersmes, klapt deze uit en begint mij te scheren. Even later loop ik lekker glad geschoren weer op straat. Maar wel met een paar kleine stukje papier op mijn kin. Papiertjes die het bloeden van een paar kleine wondjes moeten stoppen.
Ik wandel nog wat door de stad en loop een winkel binnen om een fles water en een blikje cola te kopen. Bij een vitrinekast waarin ik zowel water als cola zie liggen geef ik aan wat ik wil hebben. De meisjes achter de kassa antwoorden iets in het Spaans. Wat ze zeggen begrijp ik niet, maar wel snap ik dat zij mij niet aan het water en de cola zullen helpen. Demeisjes wijzen naar een man gekleed in een zwarte broek en een wit overhemd de een eindje verderop met een vrouw staat te praten. Kennelijk moet ik bij deze ober bestellen. Maar de man - die gelukkig redelijk Engels blijkt te spreken - reageert verrast alsi k bij hem wil bestellen. Hij blijkt hier niet te werken. Maar gelukkig kan hij wel als tolk fungeren. Het blijkt dat de meisjes niet naar hem wezen, maar naar een deur achter de man. Hier bevind zich een klein winkeltje waar ik moet zijn. Na mij dorst gelest te hebben met de cola - het wateris voor onderweg - loop ik terug naar het centrale plein.
 Billboard met de afbeelding van de vijf helden van Cuba wordt gesloopt. Ze zijn terug. |
Tot mijn verbazing zie ik dat mannen bezig zijn het billboard met de gezichten van de vijf helden van Cuba te slopen. Ze zijn terug! Op een terrasje aan de rand van het plein zie ik die groepsgenoten zitten. Volgens mij zijn ze hier direct na aankomst in Cienfuegos gaan zitten en hebben ze dus - behalve het terras - niets van deze mooie stad gezien. Persoonlijk snap ik niet dat als je eenmaal in deze mooie stad bent je de stad niet gaat bekijken. Ik ga bij hen aan tafel zitten en bestel een Tucola. Even later is het al weer tijd om te vertrekken. Rond half vijf rijden we met de bus het centrum uit en rijden we naar ons - aan de rand van de stad gelegen - hotel. Onderweg naar het hotel komen we lang een groot honkbalstadion. Abel stapt uit en als hij even later de bus weer in stapt weet hij te melden dat hier morgenochtend om tien uur een wedstrijd zal beginnen. Abel en Nienke stellen voor om het schema van morgen aan te passen en eerst de wedstrijd te gaan bekijken. Op zich voelt ik er wel iets voor om naar deze voor mij relatief onbekende Cubaanse volkssport te gaan kijken. Maar een hele wedstrijd? Ik ben niet de enige in de groep die niet enthousiast op het voorstel reageert. Sommigen hebben helemaal geen zin om naar de wedstrijd te gaan, sommigen (waaronder ikzelf) willen even gaan kijken en andere willen wel de hele wedstrijd zien. Uiteindelijk wordt besloten dat we een uurtje zullen gaan kijken en dat diegenen die geen zin hebben om naar de wedstrijd te gaan naar het centrum kunnen gaan en daar opgepikt zullen worden. Een goed compromis.
 De voorpagina van de Granma van donderdag 18 december |
In de Granma - de officiële krant van het Centraal Comité van de Communistische Partij van Cuba - van vandaag wordt uitgebreid stilgestaan bij het historische akkoord met de Verenigde Staten. Op de voorpagina staan naast foto's van Raúl Castro, Barack Obama ook een foto van de vrijgelaten helden van Cuba met Raúl Castro in hun midden. De kop boven het artikel is 'Volvieron'.
Terug!
Vrijdag 19 december 2014 - Eerst naar het honkballen en dan naar Santa Clara
Doordat ik al vroeg opgestaan ben en al vroeg ontbeten heb, heb ik nog ongeveer anderhalf uur om de omgeving van het hotel te verkennen voordat we zullen vertrekken. Langs de Baai van Cienfuegos in de richting van het centrum. Kijk wat rond in de buurt van restaurant El Tranvia waar we gisterendavond hebben gegeten en loop daarna weer terig naar het hotel. Tijdens deze ochtendwandeling zie ik de stad tot leven komen. Straatvegers zijn aan het werk, gras wordt gemaaid, een man geeft de planten in zijn tuin water en op de tennisbaan bij de jazz club spelen een man en vrouw een potje tennis. Iets na negenen ben ik terug bij het hotel. Ik ga na mijn kamer, poets mijn tanden en pak mijn tas in. Dan is het tijd om te vetrekken.
We rijden met het deel van de groep dat naar het honkballen wil gaan kijken naar het vlakbij het hotel gelegen stadion. Kennelijk wordt het druk, want buiten het stadion is de 'Brigada Especial' (volgens mij de Cubaanse mobiele eenheid) met meerdere auto's duidelijk aanwezig. Groot is dan ook mijn verbazing als we even later in een bijna leeg stadion gaan zitten. Maar het is nog geen tien uur, dus misschien wordt het nog drukker. Maar als om tien uur de wedstrijd begint is het stadion nog steeds bijna leeg.
 Honkbalwedstrijd in een bijna leeg stadion in Cienfuegos |
We zitten in een vak dat er uit ziet dat het bij de bouw van het stadion bedoeld is als een soort eretribune. Een vak waarin je niet op betonnen banken hoeft te zitten, maar waar je op losse houten stoeltjes kunt zitten. Maar net als veel andere zaken in Cuba verkeren de stoeltjes in staat van verval. Toch is het een mooi plekje. In de schaduw en moet goed zicht op het spel. Een spel dat voor mijn gevoel teveel stil licht. Maar misschien weet ik gewoon niet goed waar ik op moet letten. Dat lijken een paar Cubanen die vlak naast ons op de tribune zitten wel te weten en een van het windt zich duidelijk op over een beslissing van een van de scheidsrechters. Even later komen een paar agenten van de Brigada Especial ons vak inlopen. De mannen hebben even oogcontact met iemand ergens anders in het stadion, er wordt geknikt en dan worden de twee Cubaanse honkballiefhebbers die vlak naast ons zitten gevraagd mee te komen. Iets wat zij zonder morren doen. Wat zij gedaan hebben en waarom zij mee moeten blijft onduidelijk. Na ruim een uur zijn er vijf inning's gespeeld en staan de bezoekers met 1-0 voor. tijd om het stadion te verlaten, tijd om op pad te gaan naar Santa Clara. Maar niet nadat we in het centrum van de stad twee groepsgenoten hebben opgepikt die geen zin hadden om naar de honkbalwedstrijd te gaan.
 Santa Clara |
Rond een uur zijn we in Santa Clara. Tijd om te gaan lunchen. Ik bestel een cola en een pizza met tonijn. Bij dat laatste het ik een relatief kleine pizza in gedacht zoals ik die wel vaker tijdens deze reis heb gegeten. Maar even later staat er een full-size pizza voor mij op tafel. Om zich komt dat niet verkeerd uit, want ik heb een stevige trek. En als de pizza dan ook nog eens erg lekker is, duurt het niet lang tot ik achter een leeg bord zit.
 |
Na de lunch gaan we beginnen met een citytour door Santa Clara. Er citytour die we beginnen met een bezoek aan het mausoleum van Che Guevara en het ernaast gelegen museum ter ere van deze Cubaanse held. In het mausoleum liggen overigens niet allen de resten van Che Guevara, maar ook de resten van van andere helden van de Cubaanse revolutie. Naast het mausoleum staat een groot beeld de CHe bovenop een metershoge sokkel. Che is hier weergegeven met zijn linkerarm in verband. Dit omdat hij in de tijd dat hij in deze streek vocht hij zijn linker arm had gebroken. In het museum worden zijn verschillende voorwerpen te zien die van Che zijn geweest zoals de inhaler waarmee hij zijn medicijnen tegen astma innam.
 De bulldozer die gebruikt werd om de Tren Blindado te laten ontsporen |
Hierna gaan we naar de tweede belangrijke bezienswaardigheid in Santa Clara, het monument van de Tren Blindado. Dit monument herinnert aan een belangrijke slag die de revolutionairen hier het leger van Basista toebrachten. In de laatste decemberdagen van 1958 vochten Revolutionaire Troepen van Che Guevara hier een beslissende slag uit met de manschappen van dictator Fulgencio Batista, die een gepantserde trein (Tren Blindado) naar Santa Clara had gestuurd om zijn troepen te ondersteunen. De trein werd nabij het station van Santa Clara met een bulldozer tot staan gebracht, de lading wapens kwam in handen van El Che en zijn mannen, en de overwinning van de Revolutie was een feit. Bij het monument staan een paar oude treinwagons en natuurlijk de bulldozer waarmee de trein tot stilstand werd gebracht.
Vanaf het monument wandelen we naar het centrum van de stad. Hier ga ik - samen met een aantal andere groepsleden - naar een aan het centrale plein gelegen Cadeca om geld te wisselen. Buiten het gebouwtje staat een lange rij wachtenden. Er zit niets anders op dan achteraan te sluiten en te wachten totdat de bij de deur staande bewaker je naar binnen laat. Binnen lijken ze niet door te hebben dat er buiten zoveel mensen staan te wachten en wordt met een constante traagheid klanten geholpen. Besloten wordt daarom om niet al om vijf uur naar het hotel te gaan, maar een uur later. Op die manier hebben we toch nog even tijd om het centrum van Santa Clara te beijken.
De stad kan mij niet echt boeien en als ik twee groepsgenoten tegenkom die hetzelfde gevoel hebben besluiten we met z'n drieën op een bankje in het park te gaan zitten. Er zoals wel vaker zijn de leukste ontmoetingen onverwachte ontmoetingen. Zo ook deze middag. Op het plein zijn een paar kinderen onder toezicht van een oudere man aan het spelen. We raken met de man in gesprek en omdat hij vrij goed Duits spreekt krijgt het gesprek al snel meer diepgang dan de gesprekjes met de gemiddelde - alleen Spaans sprekende - Cubaan. De man blijkt in Leipzig gewerkt te hebben en hij praat met ons over zijn werk in de chemische industrie en het dagelijkse leven op Cuba. En zoals wel vaker als je met iemand in gesprek bent vliegt de tijd en zo is het voordat we het door hebben al weer zes uur. Tijd om te vertrekken naar ons buiten de stad gelegen hotel.
Zaterdag 20 december 2014 - Mopperend naar Soroa
 Mijn 'kamer' in Santa Clara |
Volkssport nummer een in Cuba is honkbal. Elk kind speelt het en iedereen heeft er een mening over. Een beetje zoals bij ons voetbal. Toch is voetballen volgens mij niet de meest geliefde bezigheid van Nederlanders. Dat is volgens mij klagen. En zou klagen een sport zijn, dan was Nederland zeker medaillekandidaat op de Olympische Spelen. Stel dat mopperen wel een sport was, dan is de groep vandaag erg sportief bezig. Het begint met een voorzichtige warming-up in de vorm van een rondje mopperen over de ontbijtzaal in het hotel niet niet - zoals beloofd - om half acht open gaat maar pas om acht uur. Hierna volgen wat rek en strek oefeningen in de vorm van gemopper op het ontbijtbuffet. Zo, de mopperspieren zijn nu warm de het echte werk kan beginnen. Doordat we iets later ontbeten hebben dan vooraf gepland komen een aantal groepsleden iets later bij de bus dan was afgesproken. Een ideaal onderwerp om over te mopperen enin de bus gaat de moppercompetitie door. Want wie zit waar en wordt er wel voldoende gerouleerd? Dan zit de eerste helft er op. Gelukkig wordt de tweede helft afgelast.
 |
Vrij snel nadat we Santa Clara uit gereden zijn draait de bus een grote - redelijke goede- zesbaansweg richting 'La Habana' op. Voordeel hiervan is dat we goed opschieten, nadeel is het minder mooie uitzicht. Dan maar naar de film kijken die in de bus wordt getoond. Een film over het leven van Fidel Castro. Een boeiend verhaal over een bijzondere man. Rond het middaguur verlaten we - de inmiddels 8-baans - snelweg naar Havana en draaien we een andere snelweg op. Even later stoppen we om te lunchen bij een wegrestaurant. Na de lunch rijden we in één ruk door naar Soroa.
 |
Voordat we naar het hotel gaan bezoeken we een vlakbij het hotel gelegen orchideeën hoeve. Rond half vier lopen we vanaf de orchideeën hoeve naar het hotel. Voordat ik naar mijn kamer ga wil in bij de receptie mijn vuile was afgeven. Maar zo werkt dat hier niet. Bij de receptie kan in alleen doorgeven dat ik graag gebruik wil maken van de 'laundry service' van het hotel. DE vuile was moet ik vervolgensin de kamer op het bed leggen. Een mederwerkster van het hotel zal de was hier ophalen. Een duidelijk verhaal. En dus leg ik even leter een rode plastic tas van Perry Sport vol vuile kleren op het bed. Hierna verlaat ik de kamer om een stukje te gaan lopen. Op de parkeerplaats bij het hotel heb ik twee mooie oldtimers zien staan die ik graag op de foto wil zetten. Als ik even later terugloop naar mijn kamer zie ik een paar groepsgenoten op een terrasje zitten. Ik ga bij hen zitten en bestel een biertje. Een tijdje zitten we gezellig te kletsen over van alles en nog wat, maar dan verandert het onderwerp en al snel gaat het gesprek over in gemopper. Je zou kunnen zeggen dat de eerder uitgestelde tweede helft van de mopperwedstrijd is begonnen. Gemopperd wordt er volop. Over de restaurants en vooral over een aantal groepsgenoten. Groepsgenoten die er op dat moment zelf natuurlijk niet bij zijn Hier heb ik geen zin in. Ik drink mijn biertje op en ga naar mijn huisje. Als ik mijn kamer binnenstap zie ik de rode Perry Sport tas nog steeds op bed liggen. De was is kennelijk nog niet opgehaald. Of toch wel? De tas lag toch op een andere plek? Als ik in de tas kijk zie ik mijn kleren keurig opgevouwen in de tas zitten. En dat is niet te vergelijken met de manier waarop ik vuile kleren in de tas prop. Wat blijkt, niet alleen is de was al opgehaald, maar de was is ook al gedaan en de kleren zijn gestreken. Dat is snel!