Kampie.info
Reisverslag Peru
Maria Reiche
 |
Bewaakster van de Nazca-lijnen
De lijnen zijn als kostbaar perkament, heel kwetsbaar, dat angstvallig moet worden bewaakt.
Maria Reiche
Toen de Duitse wiskundige Maria Reiche in de jaren dertig besloot zich in Peru te vestigen, noemde men haar een heks, een spionne en een avonturierster. In de zestig jaar die daarop volgden werd haar de orde van de Zon toegekend - de hoogste eer in het land, werd ze de eerste persoon die nog tijdens haar leven op een Peruaanse postzegel werd afgebeeld en had ze zich een roemrijke positie veroverd die geen enkele buitenlander ooit ten beurt was gevallen.
Reiches algemene bekendheid kwam voort uit haar rol als bewaakster van de Nazca-pampa, een stoffige vlakte die overdekt is met raadselachtige tekeningen die zijn achtergelaten door oude indianen en waarover de wetenschappers het tot op de dag van vandaag niet met elkaar eens zijn. In de jaren twintig was Nazca nog een achtergebleven gebied waar katoenarbeiders en vissers woonden. Toen vloog de Amerikaanse wetenschapper Pal Kosok met zijn vliegtuigje over de vlakte en werd zijn aandacht getrokken door de reeks lijnen waarvan men dacht dat ze deel uitmaakten van een pre-Inca irrigatiesysteem. Kosok, specialist op het gebied van irrigatiewerken, zag dat het niet met watersystemen te maken had. Onder hem lagen reusachtige tekeningen van vogels, vissen en apen.
 |
Maria Reiche was vijfendertig jaar toen ze Kosok ontmoette. Ze raakte ogenblikkelijk geïnteresseerd. Op Kosoks aanraden begon ze in 1946 op de vlakte met het onderzoeken, meten, in kaart brengen, reinigen en bestuderen van de tekeningen waarvan sommige wel 30 meter lang zijn. Ze sloot vriendschap met vliegers van de luchtmacht die haar meenamen tijdens surveillancevluchten over de vlakte. Ze liftte met vrachtwagens van boeren om alle gedeelten van het 50 km grote schetsboek tussen Nazca en Palpa te verkennen. Ze liet een 15 meter hoog metalen platvorm bouwen om beter overzicht van de tekeningen te krijgen. Reiche kwam tot de conclusie dat de tekeningen correspondeerden met de sterrenbeelden en bestempelde ze als onderdelen van een "astronomische kalender", bedoeld als boodschap aan de goden. Ze veronderstelde dat haar favoriete tekening, de aap, het indiaanse symbool was voor de grote beer, het oude sterrenbeeld dat verbonden was met regen. Als de regen uitbleef, tekenden de indianen een aap om de goden erop te attenderen dat de aarde was uitgedroogd.
In hotel Turistas gaf Reiche dagelijks lezingen over de lijnen, bestreed ze bureaucraten die de ontwikkeling van het gebied overwogen en riep mensen uit de stad te hulp om de nalatenschap van hun voorvaderen in stand te houden. Ze ontdekte hoe de indianen erin waren geslaagd de reusachtige tekeningen zo symmetrisch te maken. Ze ging ervan uit de ze gebruik maakten van een basis-meeteenheid, waarschijnlijk de afstand tussen elleboog en wijsvinger. Met behulp van een touw aan een stok konden volmaakte cirkels worden getrokken.
In 1987 bracht Maria Reiche voor het laatst een bezoek aan de pampa, inmiddels blind en lijdend aan de ziekte van Parkinson. Haar pogingen een vrouwelijke astronoomuit de Verenigde Staten als haar opvolgster aan te wijzen stuitte op verzet van Peruviaanse wetenschappers en politici. Tegenwoordig wordt de bewaking van de vlakte bekostigd uit een particuliere stichting die fondsen verwerft uit collectieve en individuele donaties en opbrengsten van Reiches boek "Het geheim van de woestijn".