Kampie.info

Reisverslag Ruta Maya
(Mexico, Guatemala, Honduras en Belize)



Vlag Guatemala

Guatemala

Guatemala (officieel de Republiek Guatemala) ligt net ten zuiden van Mexico en grenst verder aan Belize, Honduras en El Salvador. Van alle landen in Midden-Amerika is Guatemala het dichtst bevolkt. Het land heeft een zeer gevarieerd landschap . In het centrum en het noordwesten van het land bevindt zich een hoogvlakte met berg- en vulkaantoppen tot boven de 4.000 meter hoogte. De zuidelijke kuststreek en het westen zijn relatief vlak en belangrijke landbouwgebieden. Guatemala is is hoofdzaak een agrarisch land met koffie als belangrijkste exportartikel.


Geschiedenis

Van de vier tot de elfde eeuw van Guatemala het centrum van de Maya-beschaving dat een hoogtepunt bereikte tussen 300 en 900. In 1523 werd het gebied onder de voet gelopen door Spaanse veroveraars onder leiding van Pedro de Alvarado. Net als elders in Midden-Amerika richtten de Spanjaarden hier grote plantages op waar Afrikaanse slaven te werk werden gesteld.

In 1821 werd het land onafhankelijk van Spanje en deel van het onafhankelijke Mexicaanse Rijk. Hiervan scheidde het land zich twee jaar later af om samen met andere Centraaal-Amerikaanse landen de Verenigde Staten van Centraal-Amerika te vormen. In 1840 viel de federatie uit elkaar waarna Guatemala een onafhankelijke republiek te worden. Hierop volgde een periode van dictaturen, coups en guerrillaoorlogen. Aanvankelijk had Guatemala overwegend conservatieve regeringen, maar dit veranderde met het aantreden van Justo Rufino Barrios in 1871. Onder de liberale regering bloeide de economie op door de export van koffie. In 1885 kwam er een einde aan de 'periode Barrios' toen hij sneuvelde tijdens een veldtocht in El Salvador dat hij had aangevallen om de Centraal-Amerikaanse eenheid te herstellen.

Rond 1900 kreeg de heersende elite steeds meer grond en macht in handen. In 1931 vestigde Jorge Ubico zijn dictatuur die zich vooral kenmerkte door een paternalistisch beleid ter verbetering van het lot van de indiaanse bevolking. Nadat hij steeds autoritairder begon op te treden werd hij afgezet in 1944 na een bloedeloze volksopstand, die een korte periode van democratie en voorspoed inleidde, de 'tien jaren lente'. In 1951 werd de sociaaldemocraat Jacobo Arbenz Guzmán tot president gekozen. Hij startte landhervormingen, tot woede van het leger en de Verenigde Staten, die hem in 1954 omver wierpen. Daarop volgde een lange periode waarin dictaturen en min of meer democratische regeringen elkaar afwisselden. Vanaf de jaren zeventig ontaardde het geweld tot een bloedige burgeroorlog, waarvan vooral de indiaanse bevolking het slachtoffer werd. Het geweld culmineerde in de dictatuur van Efraín Ríos Montt, tijdens wiens regime een genocide op de Mayabevolking plaatsvond.

Vanaf 1985 wordt het land door een burgerregering bestuurd. In 1996 ondertekenden president Alvaro Arzu en afgevaardigden van de guerillabeweging URNG een door de Verenigde Naties opgestelde overeenkomst die een eind moest maken aan 36 jaar gewapende strijd. Sinds de terugkeer van de burgerregering is Guatemala overwegend door centrum-rechtse en rechts-populistische regeringen bestuurd, sinds 2008 is de president echter de centrumlinkse Álvaro Colom.


Geografie

In het noorden en westen grenst Guatemala aan Mexico, in het noordoosten aan Belize en in het oosten aan Honduras en El Salvador. Verder heeft het land in het zuiden een kustlijn van 240 kilometer langs de Stille Oceaan. De Golf van Honduras (een gedeelte van de Caribische Zee) ligt in het noordoosten naast een stuk Guatemalteekse kust.

Guatemala is geografisch onder te verdelen in vier regio's: het hoogland, de hellingen aan beide zijden, de Petén-regio en de kustvlakten.

Het hoogland
Het hoogland varieert van 1500 tot 4000 meter. De meeste mensen wonen in de dalen tussen de 1500 en 2500 meter en verbouwen hier onder andere maïs en bonen. Het landschap wordt getypeerd door bergen en ontboste hellingen. De bergen in het centrale gedeelte van Guatemala zijn uitlopers van de Andes. Ketens dragen exotische namen als Sierra de los Cuchumatanes, Sierra de Chamá en Sierra de Santa Cruz. De Sierra Madre in het zuiden is omringd door vulkanen.

De hellingen aan beide zijden
De zijden van het hoogland liggen tussen de 600 en 1500 meter. De vulkanische grond in dit gebied is vruchtbaar en men verbouwt er koffie, maïs en andere gewassen. De vulkaan Tajamulco is met zijn 4420 meter de hoogste top van het land. De vulkanen zijn deels nog actief en er komen in dit gebied veel aardbevingen voor. 's Nachts zetten de vulkanen de omgeving in een schitterende rode gloed.

De Petén-regio
In de dunbevolkte Petén-regio vind je vooral graslanden en tropisch regenwoud. Deze regio beslaat ongeveer een derde deel van het land. Helaas worden in het zuiden en oosten op grote schaal bomen gekapt, waardoor planten en dieren voorgoed verdwijnen of zelfs helemaal uitsterven.

De kustvlakten (en meren)
In de kustvlakten leven weinig indianen. Op de Caribische kustvlakte worden vooral bananen verbouwd en aan de Pacifische kust zijn plantages opgezet (rubber, katoen, suikerriet, e.a.). De drie belangrijkste rivieren - de Rio Polchic, de Rio Motagua en de Rio Dulce - monden alle drie uit in de Golf van Honduras. De Rio Usumacinta stroomt noordwaarts naar de Golf van Mexico. Enkele grote meren, waar Guatemala zo bekend om is, zijn het Meer van Petén Itza, het Meer van Atilán en het Meer van Izabal.


Klimaat

Guatemala ligt in tropisch gebied maar dankzij invloeden van zee en de verschillende hoogten in het landschap is het klimaat divers.

Het hoogland (en de hellingen)
De temperatuur in de hooglanden ligt laag. Het gemiddelde bedraagt hier overdag ongeveer 22 graden. Als de avond valt, daalt de temperatuur naar ongeveer 15 graden. 's Nachts kan deze temperatuurdaling zelfs overgaan in vriezen. April is de warmste maand, maar ook dan vragen koele avonden om een vest of trui.

De Petén-regio
In het noordelijke departement Petén is het gemiddeld 25 à 30 graden. In december en januari is het koel, in maart en april erg heet. Het regent hier het hele jaar, hoewel er van februari tot april iets minder regen valt.

De kustgebieden
De kustgebieden hebben een tropisch klimaat, met een hoge vochtigheidsgraad en temperaturen rond de dertig graden. De luchtvochtigheid daalt enigszins tijdens de droge periode. In het kustgebied bij de Golf van Honduras valt over het algemeen de meeste regen en ontbreekt een droge periode.

Seizoenen
Tijdens het regenseizoen (mei-oktober) is het erg klam in Guatemala. Hoewel de buien zich meestal beperken tot de namiddag, kan er - vooral in de Petén-regio - veel water vallen. Het droge seizoen (oktober-mei) is om die reden ook het hoogseizoen. Het landschap is dan misschien minder groen, maar de kanicula (indiaanse zomer) geeft erg mooi weer.


Bevolking

De indiaanse bevolking is in Guatemala nog sterk vertegenwoordigd. Ongeveer 55 procent van de inwoners stamt af van de Maya-indianen. De andere Guatemalanen zijn grotendeels van gemengd Spaans-indiaanse afkomst. Deze mestiezen worden in Guatemala ladinos genoemd. In de Caribische kuststreek wonen veel garífunas, die van Afrikaansindiaanse afkomst zijn. Hoewel de voertaal Spaans is, worden er nog 22 inheemse talen gesproken en ook de garífunas spreken een eigen taal.


Economie

Guatemala is hoofdzakelijk een agrarisch land met koffie als belangrijkste exportproduct. Andere belangrijk producten zijn suiker, banenen, kardamon en rundvlees. De bossen leveren hout en gom (de grondstof voor kauwgum). Het land heeft weinig bodemschatten. De industriële sector bestaat uit suikerraffinaderijen, meubelmakerijen, chemische industrie, metaal, rubber, textiel en kleding en het toerisme. Vanaf 1990 vertoont de economie een opgaande lijn, hoewel er nog talloze obstakels te overwinnen zijn om een einde te maken aan de armoede en de hoge inflatie.


Guatamala